Do podróży do nowego kraju, warto przygotować się poprzez lekturę książek. Zawsze staram się przeczytać chociaż jeden reportaż dotyczący państwa, które planuję odwiedzić. Jeśli starcza czasu, sięgam po więcej pozycji, a nawet po twórczość lokalnych pisarzy. Nie inaczej było w przypadku podróży do Aten. Jakie książki o Grecji warto przeczytać? Co warto przeczytać przed podróżą do Grecji?

Znalezienie ciekawych reportaży o Grecji nie było łatwym zadaniem. Wręcz przeciwnie, okazało się, że praktycznie nie ma ich wcale. Książki o Grecji jakie można było znaleźć to głównie przewodniki, a takie pozycje pokażą nam kraj jedynie od strony turystycznej. Nie dowiemy się z nich niczego o zwykłym codziennym życiu, o problemach społecznych kraju ani sytuacji politycznej. Udało mi się jednak znaleźć kilka książek, które pozwolą wam lepiej poznać Grecję i chociaż odrobinę grecką literaturę.

Granica. Na krawędzi Europy – Kapka Kassabova

W poszukiwaniu reportaży o Grecji, nie zawiodło mnie Wydawnictwo Czarne. Wysoko cenię sobie lektury wydawane przez to wydawnictwo dlatego ucieszyłam się gdy znalazłam coś co dotyczyło Grecji. A „Granica. Na krawędzi Europy” to książka niezwykła. Kapka Kassabova zabiera nas bowiem w podróż do trzech państw, a dokładniej do granicznych regionów Grecji, Bułgarii oraz Turcji.

Autorka urodziła się w Sofii, w Bułgarii, a jako nastolatka wyemigrowała do Nowej Zelandii. Po latach odbywa podróż do tytułowej „granicy” zawierającej w sobie historię tysięcy ludzi. Kapka Kassabova rozmawia z ludźmi mieszkającymi w regionach przygranicznych, spisuje ich opowieści i wspomnienia. Poznaje zarówno migrantów, którzy obecnie próbują przekroczyć granicę Unii Europejskiej, jak i tych, którzy w czasach zimnej wojny przez Bułgarię uciekali do Grecji i Turcji. Autorka rozmawia z tymi, którym udało się tę drogę pokonać, oraz wspomina tych, którzy zginęli próbując przekroczyć granicę. Reportaż to pełne emocji rozmowy, które bez względu na czas i kierunek migracji bohaterów, ukazują tragedie zwykłych ludzi.


„Granica” to nie tylko miejsce migracji, ale też miejsce zamieszkania licznych mniejszości, które często mają więcej wspólnego z sąsiadami zza pobliskiej granicy, niż z mieszkańcami innych regionów tego samego kraju. W ten sposób możemy np. poznać historie Pomaków, bułgarskojęzycznej, muzułmańskiej mniejszości zamieszkującej głównie przygraniczne tereny Bułgarii oraz Grecji.

Autorka porusza również niezwykle ważny problem w historii Grecji jakim były przymusowe przesiedlenia ludności. Po zakończeniu wojny grecko-tureckiej ok. 2 mln osób musiało opuścić swój kraj. Kryterium przesiedlenia w czasie wymiany ludności nie była ani przynależność etniczna, ani język. Decydowała wyznawana religia. W ten sposób z Grecji wysiedlono muzułmanów, a z Turcji prawosławnych chrześcijan. Z Grecji wysiedlono nie tylko tureckojęzycznych muzułmanów, ale nawet tych wyznawców islamu, których rodzimym językiem był język grecki, a którzy nigdy nawet nie byli w Turcji. Podobna była historia chrześcijan, którzy z Turcji musieli przenieść się do Grecji, która była im całkowicie obca. Wielu z ówczesnych migrantów osiedliło się w Attyce, ale również w regionach przygranicznych, opustoszałych po wysiedleniu z Grecji muzułmanów.

Książka Kapki Kassabovej to dla mnie niezwykła lektura ze względu na to, że odwiedziłam zarówno Grecję, Bułgarię, jak i Turcję. Co więcej, będąc w Grecji, sama miałam możliwość poznać osoby, które są potomkami przesiedlonych z Turcji chrześcijan. „Granica. Na krawędzi Europy” to przede wszystkim poruszający reportaż o ludziach, mieszkających na terenach przy granicy trzech państw oraz o historii migracji tego rzadko odwiedzanego regionu Grecji, Bułgarii i Turcji.

Planujesz podróż do Aten? Zobacz nasz przewodnik po darmowych atrakcjach stolicy Grecji.

Grecja. Gorzkie pomarańcze – Dionisios Sturis

„Grecja. Gorzkie pomarańcze” to jedyny reportaż o Grecji napisany przez polskiego dziennikarza jaki udało mi się znaleźć. Dionisios Sturis urodził się w Salonikach jako syn Polki i Greka. Od wczesnych lat dzieciństwa mieszkał jednak w Polsce. Jego liczne podróże oraz pobyty w Grecji, zaowocowały właśnie napisaniem reportażu, wydanego przez Wydawnictwo Poznańskie.

Autor w swoim reportażu przedstawia nam przede wszystkim historię Grecji. Porusza temat wymiany ludności z Turcją, opowiada o czasach greckiej monarchii, panowaniu junty oraz wojnie domowej. Nie brakuje też historii najnowszej: opisu protestów na ulicach Aten, kryzysu ekonomicznego w Grecji czy też kryzysu migracyjnego. Co więcej, Dionisios Sturis opowiada o wielu polskich akcentach w greckiej historii. W ten sposób poznajemy między innymi historię Zygmunta Mineyko, którego zięć, a następnie wnuk oraz prawnuk zostali premierami Grecji.


Na łamach książki Dionisios Sturis opowiada też historię swojej greckiej rodziny, która wyemigrowała do Polski w czasie greckiej wojny domowej, a po latach wróciła do Grecji. Wszystko to przeplata wspomnieniami z dzieciństwa, z wakacji spędzanych u greckich krewnych, oraz historiami dotyczącymi nauki języka greckiego.

Z „Gorzkich pomarańczy” dowiemy się, jak wygląda codzienne życie w Grecji, z jakimi problemami zmagają się Grecy od czasu kryzysu ekonomicznego, poznamy ciekawostki z greckiej historii najnowszej i posłuchamy historii imigrantów oraz uchodźców mieszkających w Grecji. Książka Dionisiosa Sturisa to podstawowa lektura, dla osób, które chcą przed podróżą poznać Grecję i lepiej zrozumieć Greków.

Grek Zorba – Nikos Kazandzakis

W poszukiwaniu greckiej literatury trafiłam oczywiście na książki Nikosa Kazandzakisa. Nie było łatwo wybrać jedną z jego powieści na sam początek, jednak ostatecznie zdecydowałam się na lekturę „Greka Zorby”. Książka została rozsławiona przez film z 1964 roku, z Anthonym Quinnem w roli głównej.


Powieść została po raz pierwszy opublikowana w 1946 roku. Narrator, młody intelektualista, poznaje w kawiarni w Pireusie Aleksego Zorbę. Aleksy Zorba to Greka urodzony w Rumunii, który przedstawia się jako doświadczony górnik. Narrator jest nim zachwycony i postanawia zatrudnić go w kopalni, którą otwiera na Krecie. Mężczyźni wspólnie płyną na wyspę i rozpoczynają pracę. Pracę przeplatają liczne rozmowy, z których dowiadujemy się jaka jest historia życia Aleksego Zorby.

„Grek Zorba” pokazuje nam, jak wyglądało życie Greków na Krecie na początku XX w. Książka zawiera liczne opisy kreteńskiej przyrody oraz wiele elementów z greckiej historii wplecionych w życie bohaterów książki. Powieść jest oczywiście fikcją literacką, jednak twórczość Nikosa Kazandzakisa to bardzo dobry punkt wyjścia do poznania greckiej literatury.