Aborcja w Egipcie

Czy aborcja w Egipcie jest dozwolona? Co mówi egipskie prawo na temat aborcji? Kiedy aborcja jest legalna, a kiedy podlega karze? Poniżej znajdziecie odpowiedź na wszystkie nurtujące was pytania na temat aborcji w Egipcie.

W związku ze zmianami wprowadzanymi w temacie aborcji w Polsce wzrasta ciekawość o to jak wygląda prawo aborcyjne w innych krajach. Na temat krajów arabskich istnieje wiele mitów i niestety również w przypadku aborcji są one powielane.  Chociaż nasz blog to głównie tematy podróżnicze, brakowało mi w polskim Internecie rzetelnego źródła na temat aborcji w Egipcie. Dlatego też zdecydowałam się na opublikowanie tego tekstu. Na końcu znajdziecie wszystkie źródła, z których korzystałam, przygotowując poniższy artykuł.

Aborcja w Egipcie

Aborcja a egipskie prawo

Zacznijmy od tego, że Egipt nie jest rajem aborcyjnym. Wbrew informacjom, które pojawiają się w wielu mediach społecznościowych, Egipt ma jedno z najsurowszych praw dotyczących aborcji na świecie.

Kiedy dozwolona jest aborcja?

Aborcja w Egipcie dozwolona jest przez prawo tylko w wyjątkowych przypadkach:

• jeśli ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety
• poważnych wad płodu

W takich sytuacjach lekarz może dokonać aborcji, ale potrzebna jest do tego zgoda dwóch specjalistów. Wyjątkiem jest sytuacja gdy zagrożenie życia jest nagłe, trzeba działać szybko i wtedy, aby uratować życie kobiety, lekarz może dokonać aborcji bez dodatkowej zgody innych specjalistów. Punkt drugi pozostawia jednak duże pole do interpretacji i wszystko zależy od decyzji i interpretacji lekarza. Według prawa, lekarze nie mają obowiązku wykonać aborcji i mogą odmówić przeprowadzenia zabiegu. Nigdzie też nie jest dokładnie zdefiniowane jakie wady płodu uznawane są za na tyle poważne, aby dokonać aborcji. Jest to więc kwestią interpretacji i decyzji lekarzy.

Kiedy aborcja jest nielegalna?

Nielegalne jest dokonanie aborcji ciąży będącej wynikiem gwałtu lub kazirodztwa, zabroniona jest aborcja na żądanie bez podawania przyczyny czy też aborcja z powodów ekonomicznych.

Kara za dokonanie aborcji

Aborcja w Egipcie może być uznana za wykroczenie lub przestępstwo. Karana jest zarówno kobieta, jak i lekarz, który dokonał aborcji. Podstawę do ukarania osoby, która dokonała aborcji stanowią artykuły 260–264 kodeksu karnego z 1937 roku.

Artykuł 260: Każdy, kto umyślnie powoduje poronienie u kobiety ciężarnej poprzez cios lub podobny rodzaj krzywdy, podlega karze tymczasowej ciężkiej pracy.
Artykuł 261: Każdy, kto umyślnie wywołuje poronienie u kobiety ciężarnej poprzez podanie jej lekarstwa lub użycie środków do tego prowadzących lub poprzez wskazanie jej tych środków, za jej zgodą lub bez, podlega karze pozbawienia wolności.
Art. 262: Kobieta, która dobrowolnie i świadomie przyjmuje lekarstwa lub dobrowolnie stosuje wyżej wymienione środki lub umożliwia innej osobie użycie takich środków, powodując w ten sposób poronienie, podlega powyższej karze.
Art. 263: Jeżeli osobą wywołującą poronienie jest lekarz, chirurg, farmaceuta lub położna, podlega ona karze tymczasowej ciężkiej pracy.
Artykuł 264: Nie ma kary za próbę wywołania poronienia.

Co w praktyce oznaczają powyższe artykuły kodeksu karnego? Jeżeli sposób dokonanej aborcji jest taki jak opisany w artykułach 261 oraz 262 kodeksu karnego, jest to uznawane za wykroczenie. Natomiast aborcja według artykułów 260 oraz 263 jest już przestępstwem i podlega karze ciężkich prac w więzieniu. Tak więc wywołanie poronienia poprzez pobicie kobiety (art. 260) lub kiedy poronienie wywołuje lekarz, chirurg, farmaceuta lub położna (art. 263) jest uznawane za przestępstwo. Natomiast wywołanie poronienia poprzez podanie leków przez osobę trzecią (art. 261) lub gdy sama kobieta świadomie i dobrowolnie zażyje takie środki (art. 262) jest wykroczeniem. Kara za wykonanie aborcji wynosi od 24 godz. do 3 lat pozbawienia wolności. Sąd może jednak ten wyrok skrócić np. jeśli aborcja została wykonana z powodu ciężkiego uszkodzenia płodu. Według artykułu 264, kodeks karny nie przewiduje kary za nieudane próby przeprowadzenia aborcji, bez względu na to, czy próba była wykroczeniem, czy przestępstwem.

Czy w Egipcie dokonuje się aborcji?

Fakt, że w Egipcie prawo aborcyjne jest bardzo surowe, nie oznacza, że aborcji się nie wykonuje. W Egipcie można załatwić wiele, jeżeli tylko ma się odpowiednie kontakty i pieniądze. W przypadkach, w których aborcja nie jest dozwolona prawnie, lekarze dokonują jej w tajemnicy za pieniądze. Niestety nie ma żadnych wiarygodnych danych dotyczących liczby aborcji dokonywanych w ten sposób.

W gorszej sytuacji są osoby, które nie są w stanie opłacić aborcji, ani tej legalnej, ani tej dokonywanej w podziemiu aborcyjnym. Egipskie społeczeństwo jest bardzo rozwarstwione ekonomicznie, a kobiety, których nie stać na zabieg, dokonują aborcji w warunkach domowych lub zażywając leki, które zdobywają na czarnym rynku.

Pomimo tego, że dokonywanie aborcji jest karane prawnie, nie ma również danych dotyczących tego ile osób faktycznie zostało ukaranych za nielegalną aborcję. Faktem jest jednak, że karanie za aborcję nie jest częste ponieważ aby to zrobić trzeba najpierw udowodnić, że kobieta była w ciąży oraz w jaki sposób tę ciążę przerwano.

Statystyki dotyczące aborcji

Nie jest łatwo znaleźć statystyki dotyczące liczby dokonywanych w Egipcie aborcji. Według badań przeprowadzonych przez Leilę Hessini szacuje się, że w latach 1995-2000 przeprowadzono w Egipcie 2 079 216 aborcji, przy czym 2 542 kobiety zmarły na skutek przeprowadzenia aborcji w sposób niebezpieczny dla zdrowia.

Z kolei raport przygotowany przez United Nations Human Rights podaje, że według egipskiego Ministerstwa Zdrowia, w 2000 roku aborcja była przyczyną 4,6% zgonów matek, w 2002 4%, a w 2006 1,9%. Trzeba jednak pamiętać, że dane rządowe podają jedynie procent wszystkich zgonów matek spowodowanych aborcją, nie podają już jednak informacji czy aborcja była wywołana czy była efektem przypadku.

Zmiany w prawie aborcyjnym

Ciekawostką jest, że co jakiś czas w Egipcie pojawiają się wnioski dotyczące liberalizacji prawa aborcyjnego. W 1998 roku, Muhammad Sayyid Tantawy, Wielki Imam meczetu Al-Azhar wydał fatwę (opinia uczonego dotycząca prawa islamskiego) wzywającą do dostępu do aborcji dla niezamężnych kobiet, które zostały zgwałcone. W 2004 roku  zaakceptował on projekt ustawy zezwalający na aborcję w przypadku gwałtu. Projekt niestety pozostał projektem i nigdy nie został zaakceptowany przez egipski rząd.

Antykoncepcja w Egipcie

Temat antykoncepcji w Egipcie nadaje się na zupełnie oddzielny artykuł. Chciałam jednak napisać o tym w skrócie również tutaj. Tabletki antykoncepcyjne w Egipcie są dostępne w aptekach bez recepty. Podobnie tabletki „dzień po” można dostać bez recepty. Pozostałe sposoby antykoncepcji tj. implanty, wkładki domaciczne czy krążki dopochwowe wymagają wizyty w szpitalu lub klinice.

Skąd tyle sprzecznych informacji?

Dlaczego w sieci pojawia się tyle sprzecznych ze sobą informacji na temat aborcji w Egipcie? Musimy tu rozróżnić dwie rzeczy: jak aborcja wygląda w świetle egipskiego prawa, a jak według islamu. Wiele osób zamiast skupić się na tym jak wygląda prawo aborcyjne w Egipcie, mówi o aborcji w islamie, a to nie zawsze jest w 100% ze sobą zgodne. Pamiętajmy, że wiele kwestii inaczej wygląda w islamie sunnickim, a inaczej w szyickim. Na wiele tematów są różne opinie uczonych. A na koniec, żaden z krajów muzułmańskich nie opiera swojego prawa w 100% na prawie religijnym. Mimo tego, że coś może być zabronione przez prawo islamu, może być dozwolone przez prawo danego kraju muzułmańskiego. Nie możemy stawiać znaku równości między prawem islamu a wszystkimi krajami arabskimi.

Aborcja w islamie

Co w takim razie mówi islam na temat aborcji? W islamie aborcja dozwolona jest w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia matki, oraz w przypadku poważnych wad płodu, których nie można wyleczyć. W sytuacji wad płodu aborcję można wykonać w ciągu pierwszych 120 dni ciąży, natomiast gdy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu matki, aborcja może zostać wykonana w dowolnym momencie. Zdrowie fizyczne oraz psychiczne traktowane są tutaj na równi, więc można dokonać aborcji w sytuacji gdy ciąża jest wynikiem gwałtu i ma negatywny wpływ na zdrowie psychiczne matki.

Nie jestem specjalistką od islamu, więc jeśli ciekawi was opinia praktykującej muzułmanki na temat aborcji, odsyłam was tutaj.

Źródła

Poniżej znajdziecie wszystkie źródła pisane, z których korzystałam, aby przygotować powyższy tekst. Źródła takie jak strona madamasr.com są w Egipcie cenzurowane. Jeśli macie siłę polecam wam serię artykułów „Abortion Tales” opublikowanych właśnie na tym portalu. Są to historie kobiet, które z różnych powodów dokonały w Egipcie aborcji i opowiadają o swoich doświadczeniach związanych z zabiegiem, opieką medyczną w Egipcie w czasie i po zabiegu. Uprzedzam jednak, że to historie dla ludzi o mocnych nerwach.

Artykuły egipskiego kodeksu karnego oraz pozostałe arabskojęzyczne źródła zostały przetłumaczone przeze mnie oraz Mohameda na potrzeby tego artykułu.

1. Egipski kodeks karny (dostępny w języku arabskim tutaj)
2. Raport dotyczący aborcji i planowania rodziny United Nations Human Rights
3. Portal Mada Masr
4. Leila Hessini, Abortion and Islam: Policies and Practice in the Middle East and North Africa (dostępny tutaj)
5. Egyptian Initiative for Personal Right