Od czasu do czasu na naszym blogu pojawiają się teksty odbiegające trochę od tematu samych podróży a traktujące o różnych aspektach naszego polsko-egipskiego życia. Trudno się przed tym uchronić, niewątpliwie połączenie dwóch różnych kultur ma też wpływ na nasze podróże i postrzeganie świata. Dwa inne obywatelstwa to również większe trudności organizacyjne naszych wyjazdów. Niewiele jest miejsc, które poza Europą możemy obydwoje odwiedzić bez konieczności załatwiania wiz. Poza tym, mieszkając w Polsce co jakiś czas jesteśmy zmuszeni do przedłużania pobytu dla naszej egipskiej połowy co wiąże się zawsze ze żmudnym kompletowaniem dokumentów, załatwianiem wielu formalności oraz niemałym stresem. Ponieważ za każdym razem kiedy musieliśmy składać wniosek o pobyt kosztowało nas to wiele nerwów, brakowało sprawdzonych informacji a urząd nie zawsze był pomocny postanowiłam opisać jak to wygląda i wyjaśnić wątpliwości, które zawsze sami mieliśmy.
O zezwolenie na pobyt w Polsce można starać się z kilku powodów, np. studiując lub tutaj pracując. Powodem otrzymania zezwolenia może być tak jak w naszym przypadku, pozostawanie w związku małżeńskim z obywatelem Polski. O takim więc rodzaju wniosku będę pisać, ponieważ w innych przypadkach będą wymagane inne dokumenty.
Obecnie mamy już kartę stałego pobytu, wcześniej były dwie czasowe. W międzyczasie wiele się zmieniało w procedurach i w działaniu urzędu tak więc będę mogła wam przedstawić kilka historii w poszczególnych punktach. Proces składania wniosku oraz jego rozpatrywania może się też różnic ze względu na urząd. My podlegamy akurat pod Mazowiecki Urząd Wojewódzki.
Przed złożeniem wniosku należy uzbroić się w dużo czasu na przygotowanie wszystkich dokumentów oraz w jeszcze więcej cierpliwości żeby doczekać decyzji i nie zwariować.
Spis treści
Kiedy złożyć wniosek?
Kilka lat temu trzeba było złożyć wniosek na minimum 60 dni przed wygaśnięciem poprzedniego dokumentu, czyli karty pobytu lub wizy. Teraz nie ma już takiego limitu. Wniosek można złożyć nawet ostatniego dnia ważności pobytu, ale zdecydowanie tego nie polecam. Warto mimo wszystko skompletować dokumenty i udać się do urzędu na 3 miesiące wcześniej. Dlaczego? Ustawowo urząd ma 60 dni na podjęcie decyzji w sprawie pobytu czasowego i 90 dni w przypadku pobytu stałego, ale może się zdarzyć (i naprawdę w Mazowieckim Urzędzie jest tak często), że wszystko się przedłuży. Nie warto robić sobie problemy i dokładać stresu, lepiej wszystko załatwić z zapasem czasu.
Wniosek o pobyt stały można składać dopiero będąc minimum 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem Polski oraz po minimum 2 latach nieprzerwanego pobytu na terenie kraju na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy.
Wymagane dokumenty
Z wnioskiem o zezwolenie na pobyt czasowy składa się:
– 3 egzemplarze wypełnionego wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt
– 4 fotografie, takie jak do paszportu, które należy przykleić a pierwszej stronie wniosku
– 2 kopie dokumentu podróży i oryginał do wglądu (zazwyczaj jest to po prostu paszport)
– odpis aktu małżeństwa, nie starszy niż 3 miesiące (w urzędach wydawany jest zazwyczaj od ręki, natomiast w zeszłym roku w USC były wprowadzane jakieś zmiany w systemie i okazało się że na akt trzeba czekać kilka dnia. Lepiej załatwić wcześniej)
– kopię dowodu małżonka/małżonki
– zaświadczenie o zameldowaniu. Teoretycznie urząd nie podaje tego zaświadczenia w wymaganych dokumentach, ale naprawdę warto je dostarczyć. Po pierwsze dlatego, że cudzoziemiec i tak musi być zameldowany, w razie braku spełnienia obowiązku meldunkowego grozi kara. Po drugie, adres na wydanej karcie pobytu będzie umieszczony tylko wtedy jeśli dostarczy się wcześniej to zaświadczenie. Brak adresu na karcie pobytu może być naprawdę uciążliwy w bardzo prostych sprawach i w innych urzędach będą dodatkowo wymagali zaświadczenia o zameldowaniu żeby potwierdzić adres zamieszkania. Lepiej zameldować na pobyt czasowy na okres czasu jaki obejmuje wiza lub karta pobytu, dołączyć to zaświadczenie do wniosku a po otrzymaniu nowej karty zameldować na dłuższy okres lub już na stałe.
– dowód opłaty za wniosek 340 zł (pobyt czasowy), 640 zł (pobyt stały)
Dodatkowo do wniosku o pobyt stały należy dołączyć poza wymienionymi wyżej dokumentami:
– zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami. Takie zaświadczenie wydaje Urząd Skarbowy odpowiedni ze względu na miejsce zamieszkania, wydaje się go od ręki jeśli oczywiście nie ma zaległości w zobowiązaniach podatkowych
– dokumenty potwierdzające nieprzerwany pobyt w Polsce. Nieprzerwany pobyt w Polsce oznacza, że żaden pobyt poza granicami kraju nie przekroczył jednorazowo 6 miesięcy, a łącznie w okresie uprawniającym do wnioskowania o pobyt stały nie był dłuższy niż 10 miesięcy.
Gdzie złożyć wniosek?
Najlepszą opcją jest złożenie wniosku osobiście w siedzibie urzędu. Aby to zrobić trzeba umówić się telefonicznie na odpowiedni dzień i godzinę. Tutaj od razu przyda wam się mnóstwo cierpliwości, po pierwsze żeby dodzwonić się na infolinię gdzie prowadzone są zapisy, a po drugie żeby doczekać się wolnego terminu na złożenie wniosku. My czekaliśmy miesiąc na najbliższy wolny termin. Mimo to jest to o wiele lepsze rozwiązanie niż, praktykowane kilka lat temu stanie w kolejce do urzędu po numerek a później spędzanie tam całego dnia albo co gorsza odchodzenie w kwitkiem bo 10 minut po otwarciu urzędu brakowało już numerków. Teraz z umówionym wcześniej terminem załatwia się wszystko w 20 minut.
Uwaga! Od lutego 2018 roku, nie ma już zapisów telefonicznych. W Wydziale Spraw Cudzoziemców w Warszawie obowiązują zapisy przez formularz internetowy. Możecie dokonać go tutaj. Pamiętajcie jednak, że tak czy inaczej czas oczekiwania na najbliższy wolny termin wynosi ok. miesiąca. Warto więc przygotować wszystko wcześniej i jak najszybciej zarezerwować termin.
Złożenie wniosku w urzędzie ma sporo plusów, wniosek zostanie od razu sprawdzony przez urzędnika i w przypadku jakiegokolwiek braku czy błędu będzie można coś poprawić. Dodatkowo na miejscu zostaną pobrane odciski palców i otrzyma się wydrukowaną informację z terminem podjęcia decyzji oraz z pouczeniem. Będzie więc od razu wiadomo kiedy można spodziewać się decyzji. Co więcej, dostaniecie też login i hasło do strony internetowej gdzie na bieżąco można śledzić status wniosku.
Jeśli wniosek i resztę dokumentów wyślecie pocztą lub złożycie w innym urzędzie dostaniecie wezwanie na złożenie odcisków palców i jeśli zajdzie taka potrzeba wezwanie do uzupełnienia braków we wniosku (kiedy zabraknie jakiegoś dokumentu lub kiedy będzie we wniosku jakiś błąd), trzeba będzie też sprawdzić oryginał paszportu, tak więc dużo zachodu. Myślę, że dużo łatwiej jest od razu złożyć dokumenty w Wydziale Spraw Cudzoziemców. Jeśli nie macie jednak takiej możliwości, tutaj sprawdzicie gdzie jeszcze w województwie mazowieckim możecie złożyć dokumenty.
Jak wypełnić wniosek?
Poza instrukcją dołączoną do wniosku zawsze mieliśmy dużo wątpliwości co do niektórych punktów aplikacji.
Imię i nazwisko
To nie żart, z egipskim systemem nadawania imion i nazwisk jest to nie lada problem. We wniosku pojawia się oddzielna rubryka na imię, imię poprzednie, nazwisko i nazwisko poprzednie i nazwisko rodowe. Przy składaniu któregoś wniosku pani przyjmująca dokumenty uświadomiła nas, że wpisać trzeba tak jak jest w paszporcie, a w egipskim akurat wszystko widnieje pod kategorią „name”, tak więc wszystkie 5 członów imienia i nazwiska we wniosku wpisujemy w rubryce imię. Pozostałe zostawiamy puste.
Pobyt cudzoziemca na terytorium Polski
Należy wymienić wszystkie pobyty na terenie kraju, te które objęte były wizą oraz te na które była już wydana karta pobytu. Trzeba wskazać daty pobytu oraz podstawę pobytu czyli właśnie czy była to wiza czy zezwolenie na pobyt.
Aktualny pobyt na terytorium Polski oraz jego cel
Tutaj właśnie należy wpisać, że celem pobytu jest pozostawanie w związku małżeńskim z obywatelem Polski bo na tej podstawie chcemy uzyskać pobyt.
Data ostatniego wjazdu na terytorium Polski
Odwieczny problem czy wpisać datę przeprowadzki do Polski, czy datę powrotu z ostatniej podróży, czy brać pod uwagę wyjazdy autobusem i autem, w końcu nie ma po nich śladu w paszporcie? Wpisać trzeba ostatni wjazd na terytorium kraju bez względu na transport jakim się poruszaliśmy. Data powinna też zgadzać się z wymienianymi w kolejnym punkcie podróżami zagranicznymi.
Podróże zagraniczne cudzoziemca w ciągu ostatnich 5 lat
Trzeba wymienić wszystkie wyjazdy łącznie z datami pobytu oraz krajem w którym się przebywało. Tutaj właśnie data ostatniego wjazdu na terytorium kraju powinna się zgadzać z datą powrotu z wyjazdu.
Uzasadnienie wniosku (pobyt stały)
Czyli dlaczego aplikujecie o zezwolenie na pobyt stały? Można wpisać informację, że cudzoziemiec pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem Polski od ponad 3 lat, że pracuje w Polsce itd.
Środki finansowe na pokrycie kosztów utrzymania oraz ubezpieczenie (pobyt czasowy)
Jeśli jest to kolejna karta i cudzoziemiec pracuje wystarczy wpisać, że środki finansowe posiada z tytułu umowy o pracę, a ubezpieczenie opłacane jest przez pracodawcę. Jeśli jest to pierwsza karta i cudzoziemiec przebywa w Polsce na wizie, można wpisać, że pozostaje na utrzymaniu małżonka/i lub środki finansowe to jego oszczędności, a ubezpieczenie ma wykupione na okres ważności wizy.
Ile czeka się na decyzję?
Czas rozpatrzenia wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy to 2 miesiące a na pobyt stały 3 miesiące. Często trwa to jednak dłużej. W Warszawie wniosków jest mnóstwo i nic dziwnego, że wszystko się przedłużaj.
My wniosek o pobyt stały złożyliśmy w pierwszych dniach sierpnia, decyzja miała zostać wydana ostatniego dnia listopada. Co ciekawe wtedy wydanie decyzji o pobyt stały zajmowało tylko 90 dni, a nam i tak policzono 120.
Nie liczcie jednak na to, że decyzję poznacie dokładnie tego dnia, który widnieje na pouczeniu otrzymanym przy składaniu wniosku. Doliczcie do tego przynajmniej tydzień, tak było w naszym przypadku. Co prawda status wniosku sprawdza się na stronie internetowej, ale to wcale nie oznacza, że pojawia się on tam od razu. Jakiś tydzień po terminie pojawiła się u nas informacja, że decyzja jest do odbioru w urzędzie, a kilka dni później mąż dostał sms z dokładną data i godzina odbioru karty i decyzji. Ta informacja pojawiła się też później na stronie. W połowie grudnia odebraliśmy kartę i decyzję pozytywną, tak więc od momentu złożenia wniosku do odbioru karty minęło 4,5 miesiąca.
Jeśli na stornie jest informacja o odbiorze decyzji w urzędzie to jest to decyzja pozytywna, ponieważ odmowy wysyłane są ciągle pocztą. Sms-em na numer podany we wniosku przyjdzie wiadomość o dokładnej dacie odbioru karty. Przed odbiorem pamiętajcie o uiszczeniu opłaty za wydanie karty: 50zł w przypadku i czasowej i stałej.
Na jak długo wydawana jest karta?
Obecnie zezwolenie na pobyt czasowy wydawane jest na maksymalnie 3 lata. Z tego co zauważyłam pierwszą kartę wydaje się zazwyczaj tylko na rok, ze względu na zwykle krótki staż małżeństwa. W wyjątkowych przypadkach jest to więcej niż rok. Druga karta natomiast wydawana jest już na dłużej, zazwyczaj od razu na 3 lata.
Zezwolenie na pobyt stały wydawane jest na okres 10 lat, co oznacza, że po 10 latach należy jedynie wymienić kartę tak jak wymieniamy dowody osobiste. Nie trzeba po raz kolejny składać wniosku i przechodzić wszystkich procedur. Tak wiec właściwie zezwolenie wydawane jest na zawsze o ile powód dla którego zostało ono wydane się nie zmieni czyli np. w przypadku zezwolenia wydanego ze względu na ślub z obywatelem Polski nie dojdzie do rozwodu.
Przesłuchania i kontrole
Największy koszmar i najsławniejsza część wnioskowania o pobyt. Na pouczeniu, które dostajecie przy złożeniu wniosku pojawia się informacja, że urząd wysyła zapytanie do innych organów czy pobyt cudzoziemca nie zagraża państwu. Co za tym idzie można spodziewać się w domu kontroli policji, straży granicznej oraz ABW.
Przy pierwszej karcie ponoć ktoś był i o nas pytał, ale nikogo nie było w domu tak więc wypytywali tylko sąsiadów o to czy faktycznie mieszkamy w miejscu które podaliśmy na wniosku. Nie jestem jednak w stanie powiedzieć czy była to policja czy straż graniczna. Przy drugiej karcie ponownie była jakaś kontrola i ponownie nikogo nie zastali i skończyło się na wypytaniu sąsiadów. Przy stałej karcie nie było nikogo, a przynajmniej nic o tym nie wiemy. Czy fakt, że nigdy nas nie zastali w domu wpłynął na decyzję? Nie. Zresztą byłoby to bardzo dziwne, kontrola potrafi pojawić się o godzinie 12-13, kiedy normalny człowiek wtedy pracuje. Nic dziwnego, że nigdy nas nie zastali.
Przesłuchania
Urząd ds. Cudzoziemców w procesie podejmowania decyzji często wzywa cudzoziemca oraz jego małżonka/ę na przesłuchanie. Należy stawić się na nim o wyznaczonej godzinie danego dnia razem z tłumaczem. Tłumaczem może być znajomy, który dobrze zna język, nie jest wymagany tłumacz przysięgły.
Z moich obserwacji wynika, że przy pierwszej karcie pobytu zawsze jest przesłuchanie. Przy kolejnej rzadko kiedy, a przy stałej ponownie wzywają na przesłuchanie. My mieliśmy przesłuchanie tylko raz, przy pierwszej karcie pobytu. Przy drugiej ani stałej karcie już nie. Muszę przyznać że jesteśmy jedyni wśród znajomych, którzy nie mieli przesłuchania do stałej karty pobytu. Za każdym razem kiedy kogoś pytam to przy stałym zezwoleniu wszyscy mieli przesłuchanie.
Jak wygląda przesłuchanie?
Byliśmy razem tylko na jednym, ale ja kilkakrotnie byłam na takich przesłuchaniach ze znajomymi jako tłumacz. Były to przesłuchania przy zezwoleniu na pobyt czasowy i stały. Pytania zawsze się powtarzały i były całkiem podstawowe. Pytano przykładowo o to kiedy i gdzie się poznaliście, kiedy wzięliście ślub, kto był na ślubie obecny, kim byli świadkowie, gdzie mieszkacie, jakiego koloru jest wasz dom, z kim jeszcze mieszkacie, jak mają na imię poszczególni członkowie rodziny, co robiliście dzisiaj rano, co jedliście na śniadanie, co robiliście w ostatni weekend, o której godzinie zaczynacie i kończycie pracę lub zajęcia na uczelni, gdzie każde z was pracuje, jak dojeżdżacie do pracy. Wiele kolejnych pytań zależy od udzielonych odpowiedzi oraz od czasu kiedy jest przesłuchanie. Nasze pierwsze było jakiś miesiąc po Świętach Bożego Narodzenia więc pytano nas o to ile mieliśmy w domu choinek, kto je ubierał i jakie jeszcze mieliśmy ozdoby świąteczne.
Czasem pojawiają się pytania absurdalne np. o kolor szczoteczki do zębów albo o to ile płacicie rachunku za prąd. To takie rzeczy, z którymi pary polsko-polskie mają pewnie problemy bo zazwyczaj to jedna osoba zajmuje się opłacaniem rachunków. Zdarza się też, że pytania są dosyć osobiste, nas na przykład pytano jak wyglądały nasze zaręczyny. Niby nic a jednak ja uznałam, że nie jest to rzecz, którą chcę dzielić się z urzędnikiem, więc odpowiedziałam na to pytanie bardzo ogólnie.
Słyszałam też, że ostatnio w urzędach proszą o dostarczenie dowodów na trwałość związku, np. zdjęć. Nas nigdy o coś takiego nie proszono i jeśli ktoś by spróbował to na pewno odmówiłabym, ponieważ jest dosyć nietaktowne. Nie ma obowiązku pokazywać swoich prywatnych zdjęć w urzędzie po to żeby udowodnić jak długo jesteśmy razem.
Przesłuchanie ma na celu sprawdzić czy się znacie i tym samym czy nie jest to małżeństwo tylko dla papierów. Pytania nie są trudne i jeśli mieszkacie razem i znacie się od dłuższego czasu to nie będziecie mieli problemów. Jeśli jakaś odpowiedź nie będzie się zgadzać to też nie zaważy od razu na decyzji. Czasem są to pytania o rzeczy, które ciężko zapamiętać. Nas przykładowo pytali o to w jakich godzinach mam zajęcia na uczelni, co było dosyć problematyczne bo były akurat ferie, poza tym codziennie zaczynałam i kończyłam w innych godzinach i sama nie mogłam sobie przypomnieć, a co dopiero mąż.
Pamiętajcie żeby odpowiadać na pytania zgodnie z prawdą. Szczere i prawdzie odpowiedzi i nie macie o co się martwić.
Do czego przydaje się karta?
Karta pobytu jest niewątpliwie niezbędna aby cudzoziemiec mógł prowadzić w Polsce normalne życie i tutaj mieszkać. Karta wydawana dla małżonka/i obywatela Polski daje mu również możliwość podjęcia pracy bez konieczności załatwiania kolejnego pozwolenia. Jest to bardzo duże ułatwienie. Dodatkowo karta pobytu pozwala na podróżowanie o krajach strefy Schengen bez konieczności aplikowania o wizę. Stała karta pobytu daje oprócz tego jeszcze wygodę i pozwala uniknąć stresu i problemów przy aplikowaniu o kolejne zezwolenie. Na 10 lat jest spokój i nie trzeba się niczym martwić.
Bardzo dużo czasu zajęło mi przygotowanie tego tekstu, ale mam nadzieję, że będzie przydatny dla wielu osób. Artykuł napisany jest na podstawie naszego osobistego doświadczenia. Nie pracujemy w Urzędzie Wojewódzkim, nie mamy tam żadnych kontaktów, w żaden sposób nie pośredniczymy w zdobywaniu zezwoleń na pobyt w Polsce. Nie potrafimy więc odpowiedzieć na pytania ile jeszcze będziesz czekać na decyzję ani czy twoja decyzja będzie pozytywna. To nie zależy od nas, a od urzędu.
